GULF MTP-วช.ประมงฯหาดสุชาดา-เทศบาลฯเนินพระฯ จ.ระยอง “ฟื้นฟูป่าชายเลนด้วยนวัตกรรมจุลินทรีย์ ปี 4” ก้าวหน้าต่อเนื่อง

กลุ่มบริษัทกัลฟ์ (GULF) และ บริษัท กัลฟ์ เอ็มทีพี แอลเอ็นจี เทอร์มินอล จำกัด (GULF MTP  เดินหน้าจัดกิจกรรมต่อเนื่องในโครงการ “ฟื้นฟูป่าชายเลนด้วยนวัตกรรม ปี 4”  ร่วมกับ วิสาหกิจชุมชนกลุ่มประมงเรือเล็กหาดสุชาดา และเทศบาลเมืองเนินพระ จ.ระยอง ดำเนินการบนพื้นที่ป่าชายเลน กว่า 100 ไร่  ได้ดำเนินการมาแล้ว กว่า 3 ปี เตรียมพร้อมจัดกิจกรรมต่อเนื่อง ในวันพุธที่ 22  ตุลาคม 2568  ณ ป่าชายเลน เทศบาลเมืองเนินพระ อ.เมืองระยอง จ.ระยอง

          โดย ดร.กฤษณ์ พงษ์เทพิน ผช.ผอ.ฝ่ายชุมชนสัมพันธ์ กลุ่มบริษัท GULF  ( วิทยากรส่งเสริมฯ)  นายศุภฤกษ์ โสภณราพงษ์  ผช.ผู้จัดการฝ่ายชุมชนสัมพันธ์ GMTP  ผู้รับผิดชอบโครงการฯ  ร่วมกับ นายลำเพย แว่วเสียง ประธานวิสาหกิจชุมชนกลุ่มประมงเรือเล็กหาดสุชาดา เทศบาลเมืองเนินพระ จ.ระยอง  โดย  นายศุภชัย จิตรดล นายกเทศบาลเมืองเนินพระ อ.เมืองระยอง จ.ระยอง  เป็นประธานในกิจกรรมครั้งนี้  ซึ่งจะมีผู้เข้าร่วมกิจกรรมจากชุมชน หน่วยงานหลายภาคส่วน และสื่อมวลชน จ.ระยอง

          ดร.กฤษณ์ พงษ์เทพิน (GULF) กล่าวว่า ย้อนกลับไปตั้งแต่ริเริ่มโครงการฯ GULF  มีนโยบายด้านCSR  ที่ให้ความสำคัญอย่างยิ่งและมอบหมายให้ดำเนินงานมีส่วนร่วมกับชุมชน หน่วยงานท้องถิ่น เพื่อการอนุรักษ์ฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมชุมชน  จึงได้ลงพื้นที่ศึกษาและจัดโครงการนี้ ตั้งแต่ปี 2564 ถึงปัจจุบัน ได้พัฒนาความร่วมมือกับ วิสาหกิจชุมชนกลุ่มประมงเรือเล็กหาดสุชาดาฯ  สำนักงานท่าเรืออุตสาหกรรมมาบตาพุด (สทร.)  เทศบาลเมืองเนินพระฯ และหน่วยงานภาครัฐหลายหน่วยงาน  ซึ่งได้ดำเนินการมากว่า 3 ปี   สามารถพัฒนาพื้นที่เสื่อมโทรม และไม่มีต้นไม้ป่าชายเลนขึ้นเลยในช่วงแรก เราได้ใช้ “จุลินทรีย์” Effective Microorganism และ Photosynthetic bacteria และอื่นๆ เข้ามาช่วยในโครงการฯ เพื่อปรับปรุงสภาพดินน้ำด้วย  ช่วยปรับสภาพน้ำ ดิน ย่อยสลายอินทรีย์วัตถุ เสริมสร้างธาตุอาหาร และปลูกต้นกล้าป่าชายเลน รวมกว่า 2,000 ต้น  และได้นำจุลินทรีย์ก้อนนำ (ซึ่งปัจจุบันอบรมให้ชุมชนสามารถผลิตได้เองแล้ว) นำไปโยนและฝังลงบริเวณโคนต้นรากต้นกล้าไม้ ที่ปลูกเพิ่มในป่าชายเลน เพื่อเสริมศักยภาพในกระบวนการย่อยสลายอินทรีย์วัตถุ สร้างอะมิโนและแร่ธาตุที่จำเป็นต่อการเจริญเติบโตของพืชกล้าไม้ และเพิ่มจุลินทรีย์ในดินโคลน เพิ่มความแข็งแรงของรากต้นไม้ ฯลฯ

          ปัจจุบัน ต้นกล้าไม้ที่ปลูกจากความสูงประมาณ 50 เซ็นติเมตร เติบโตและสูงขึ้นเฉลี่ย กว่า 2 เมตร  เติบโตแตกกิ่งก้าน ลำต้นขยาย แทงรากแข็งแรงค้ำลำต้น  มีอัตตราการรอดสูงมาก (กว่า 80-90 เปอร์เซ็นต์) และเป็นผลงานที่น่าพอใจในระดับหนึ่ง  ทั้งนี้เพราะจากปกติทั่วไปการปลูกป่าชายเลนส่วนใหญ่  มักจะมีอัตราการตายสูงและเหลือรอดน้อยมาก อัตราการเจริญเติบโตไม่ดีเท่าที่ควร อาจเป็นเพราะสภาพแวดล้อมป่าชายเลน  มีข้อจำกัดค่อนข้างมาก เช่น สภาพน้ำเค็มน้ำกร่อย การขึ้นลงของน้ำที่ไม่สม่ำเสมอ  ปริมาณธาตุอาหารในดินน้อย และอาจมีสารปนเปื้อนในน้ำ สภาพดินโคลนแน่นขาดออกซิเจนมีสภาพเป็นกรด ฯลฯ  อีกประการคือ การปลูกแล้วขาดการติดตามดูแลอย่างต่อเนื่อง เมื่อต้นหญ้าและเถาวัลย์เปรียงในป่าชายเลน (วัชพืช) ปกคลุมต้นกล้าไม่สามารถสังเคราะห์แสง ดูดซับธาตุอาหารได้เพียงพอ และเถาวัลย์เปรียงเลื้อยมาผูกรัดแย่งอาหาร จนต้นกล้าที่ปลูกตายในที่สุด แต่การส่งเสริมในครั้งนี้ เรามีคณะกรรมการวิสาหกิจชุมชน  กลุ่มประมงเรือเล็กหาดสุชาดา ได้มีบทบาทสำคัญในการติดตามดูแล เติมจุลินทรีย์ ธาตุอาหาร ตัดหญ้าหรือถอนตัดเถาวัลย์เปรียงอื่นๆ เป็นการเสริมประสิทธิภาพได้มากยิ่งขึ้น  ส่งผลต่อแปลงปลูกกล้าไม้เติบโตได้พอสมควร

          นอกจากนี้ ผลการดำเนินงานที่สำคัญอีกประการหนึ่ง คือ การที่เราส่งเสริมความรู้มีการอบรมองค์ความรู้ด้านชีวภาพ และ ความรู้เกี่ยวกับจุลินทรีย์ วัสดุอุปกรณ์ต่างๆแก่วิสาหกิจชุมชนฯ ส่งเสริมจัดตั้งศูนย์เรียนรู้และธนาคารจุลินทรีย์ชุมชน ที่วิสาหกิจชุมชน  กลุ่มประมงเรือเล็กหาดสุชาดา เป็นการเสริมสร้างกลไกการจัดการและการติดตามการฟื้นฟูป่าชายเลน ให้มีประสิทธิภาพและอย่างต่อเนื่อง  นอกจากนั้นชุมชนยังสามารถนำความรู้ไปใช้ผลิตภัณฑ์จากจุลินทรีย์ชีวภาพ เช่น ปุ๋ยหมัก ปุ๋ยน้ำชีวภาพ ฮอล์โมนปลาทะเลหมัก จุลินทรีย์ก้อน ฯลฯ  เกิดช่องทางสร้างรายได้แก่ชุมชนด้วย  ซึ่งเป็นการหนุนเสริมศักภาพของชุมชน ในการดูแลสิ่งแวดล้อมด้วย

          ดร.กฤษณ์ พงษ์เทพิน กล่าวโดยสรุปว่า แนวคิดในการพัฒนาโครงการนี้ เรามิได้เพียงจัดกิจกรรมเป็นครั้งๆ แล้วจบไปเท่านั้น  เรามีนโยบายจากบริษัทฯ เน้นการพัฒนาที่เป็นรูปธรรมและต่อเนื่อง ซึ่งเริ่มด้วยการส่งเสริมการมีส่วนร่วมจากผู้นำชุมชน กลุ่มประมง ฯ  การสร้างองค์ความรู้แก่ชุมชน และพัฒนาการรวมกลุ่มหรือองค์กรชุมชน  เพื่อเป็นกลไกการทำงานที่มีประสิทธิภาพ ในการฟื้นฟูสิ่งแวดล้อมระยะยาว  แนวคิดหลักๆของกระบวนการ ได้แก่ 1) เริ่มต้นที่การศึกษาวิเคราะห์สภาพปัญหาและสร้างความร่วมมือด้วยความ พร้อมใจทำงานร่วมกัน 2) วางรากฐานการขับเคลื่อนด้วยเสริมสร้างความรู้ที่เกี่ยวข้องในโครงการฯ (Learning Process ) เช่น ความรู้ฐานชีวภาพและ จุลินทรีย์  3) การรวมกลุ่ม/สร้างองค์กรชุมชนในการจัดการ (Group Process & Management) และ4) กำหนดยุทธศาสตร์และบทบาทหน้าที่ (โดยชุมชนเป็นศูนย์กลาง และรู้สึกเป็นเจ้าของในโครงการฯ)  (Community Based & Sense of belonging) 5) การจัดการนวัตกรรมและเทคโนโลยีเพื่อฟื้นฟูป่าฯและสร้างผลิตภัณฑ์ - รายได้ชุมชน (Management & Innovation) การเพิ่มโอกาสช่องทางพัฒนาสินค้าผลิตภัณฑ์ การตลาดสร้างรายได้ชุมชน ควบคู่กับการพัฒนาสิ่งแวดล้อม เสริมสร้างเครือข่ายความร่วมมือในการพัฒนาร่วมกัน ( Partnership & Networking )  ทั้งนี้เป้าหมายคือ สร้างความเข้มแข็งของชุมชนพร้อมกับการพัฒนาสิ่งแวดล้อม  เพื่อขับเคลื่อนการพัฒนาสิ่งแวดล้อมที่ยั่งยืน ต่อไป  ครับ

ทีมข่าวเฉพาะกิจ / รายงาน