GULF - CMWTE  เสริมศักยภาพชุมชนดอยสะเก็ดฯ อนุรักษ์ป่า ลดภาวะโลกร้อน

กลุ่มบริษัทกัลฟ์ (GULF) และบริษัทเชียงใหม่ เวสท์ ทู เอ็นเนอร์จี จำกัด (CMWTE) ได้จัดกิจกรรมส่งเสริมชุมชน บ้านทุ่งยาว หมู่ 8 ต.ป่าป้อง อ.ดอยสะเก็ด จ.เชียงใหม่ ภายใต้โครงการ “GULF คืนสมดุลให้ป่าด้วยจุลินทรีย์ ปีที่ 3” ซึ่ง ในช่วง 3 ปีที่ผ่านมา ตั้งแต่ ปี 2565-2568 ได้ร่วมกับชุมชนในการอนุรักษ์ฟื้นฟูป่าชุมชนห้วยต้นยาง หมู่ 8 ต.ป่าป้อง อ.ดอยสะเก็ด จ.เชียงใหม่ ซึ่งเป็นป่าต้นน้ำของจังหวัดเชียงใหม่ มีพื้นที่กว่า 2,307 ไร่

          เมื่อเร็วๆนี้ ( 7-10 ตุลาคม 2568)  โดย ดร.กฤษณ์ พงษ์เทพิน ผช.ผอ.ฝ่ายชุมชนสัมพันธ์ GULF วิทยากรส่งเสริมฯ และ นายสมพงค์ เจริญศิริ กำนันตำบลป่าป้อง อ.ดอยสะเก็ด จ.เชียงใหม่ ผู้นำนักอนุรักษ์ป่าชุมชนห้วยต้นยางฯ  กิจกรรมสำคัญที่ผ่านมา ได้ร่วมกับชุมชน ทำแนวกันไฟป่า การปลูกป่าเพิ่มเติม ได้ร่วมกับมูลนิธิเกษตรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม จัดอบรมความรู้เกี่ยวกับจุลินทรีย์ และระบบนิเวศฐานชีวภาพแก่ชุมชน  สนับสนุนการจัดตั้งศูนย์เรียนรู้ และธนาคารจุลินทรีย์ชุมชน และส่งเสริมการผลิตจุลินทรีย์ชีวภาพเป็นผลิตภัณฑ์ชุมชน  เพื่อนำ มาใช้ในการหมักใบไม้เป็นปุ๋ยลดเชื้อเพลิงในป่า  การทำปุ๋ยน้ำชีวภาพ ปุ๋ยหมัก จุลินทรีย์ก้อนบำบัดน้ำเสีย  การผลิตสารปรับปรุงดิน  การเพาะพันธุ์กล้าไม้  ฯลฯ

          ปี 2567  ได้ร่วมกับ มูลนิธิเห็ดไมคอร์ไรซา  เพื่ออนุรักษ์และฟื้นฟูป่าไม้  ซึ่งเป็นหน่วยงานวิจัยและส่งเสริมการใช้ประโยชน์จากไมคอร์ไรซ่า (โดย ดร.สุจิตรา โกศล สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย  ผศ.ดร.วรรณา มังกิตะ มหาวิทยาลัยแม่โจ้-แพร่ เฉลิมพระเกียรติ)  ซึ่งได้จัดอบรมองค์ความรู้ให้แก่ชุมชน เกี่ยวกับการเกี่ยวกับระบบนิเวศป่าไม้  เทคนิควิธีการผลิตเชื้อราไมคอร์ไรซ่า และการใช้เชื้อเห็ดป่ากลับคืนสู่ป่าชุมชนฟื้นฟูระบบนิเวศ  ส่งเสริมชุมชนปลูกป่าเศรษฐกิจเพิ่มพื้นที่สีเขียว  จัดแปลงสาธิตการชุมชน  ด้วยนำเชื้อเห็ดไมคอร์ไรซ่า  ใส่ในกล้าไม้นำมาปลูกเสริมการเจริญเติบโต  และเป็นการเพาะเห็ดกับรากต้นไม้  จะมีเห็ดกินในครัวเรือนโดยไม่ต้องเข้าป่า  และการพัฒนาครัวเรือนพึ่งตนเอง เช่น การทำเกษตรพอเพียงผักสวนครัว และการนำใบไม้ เศษอาหาร มาผลิตปุ๋ยด้วยจุลินทรีย์ใช้ในครัวเรือน เป็นต้น

           ปี 2568 หลังจากมีความรู้พอสมควรแล้ว ได้ส่งเสริมการรวมกลุ่มจัดตั้งเป็นองค์กรชุมชน  เพื่อเป็นกลไกในการบริหารจัดการที่มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น ทั้งการพัฒนาฟื้นฟูป่าชุมชน และเสริมสร้างอาชีพรายได้ชุมชนควบคู่กัน ซึ่งได้จัดตั้งและจดทะเบียนกับสำนักงานเกษตรอำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่  ในนาม “วิสาหกิจชุมชนอนุรักษ์ป่าต้นน้ำห้วยต้นยาง” และมีการจัดสร้างอาคารสำนักงานและผลิตสินค้าอินทรีย์ชีวภาพ  เพื่อใช้และจำหน่ายเป็นรายได้ชุมชน แล้ว

          ล่าสุดเดือนตุลาคม 2568  ได้มีการส่งเสริมองค์ความรู้ต่อเนื่อง  ในยุทธศาสตร์เชื่อมโยงกับป่าชุมชน ในแนวทาง “ภารกิจลดโลกร้อน และเสริมเศรษฐกิจชุมชน” เป้าหมายเพื่อเสริมศักยภาพชุมชน  ในการอนุรักษ์ป่าชุมชนควบคู่กับการพัฒนาเศรษฐกิจชุมชน จัดอบรมเชิงปฏิบัติการองค์ความรู้ในการ “ผลิตถ่านไบโอชาร์” ทั้งนี้เพราะชุมชนมีป่าชุมชนกว่า 2,307 ไร่ ซึ่งมีไม้ฟืน ใบไม้กิ่งไม้ จำนวนมากมหาศาล ซึ่งเป็นเชื้อเพลิงของไฟป่า และหากปล่อยให้ย่อยสลายตามธรรมชาติ หรือเผาโดยปกติทั่วไป ซึ่งจะปล่อย คาร์บอนไดออกไซด์ (CO2) และก๊าซมีเทน (CH4)  ปริมาณสูงปล่อยสู่ชั้นบรรยากาศ ซึ่งเป็นสาเหตุหนึ่งของการเกิดสภาวะก๊าซเรือนกระจก และภาวะโลกร้อน ซึ่งเป็นปัญหาระดับสากลในปัจจุบัน  บริษัทฯจึงได้ร่วมกับนักวิชาการและนักวิจัยผู้เชี่ยวชาญ ด้านการผลิตถ่านไบโอชาร์ นายธนกร นันติ ประธานวิสาหกิจชุมชนไม้ดอกเมืองพร้าว ฯ อบรมเชิงปฏิบัติการและสอนวิธีการเผาถ่านไบโอชาร์ แก่ชุมชน และบริษัท CMWTE ได้มอบถังอบถ่านไบโอชาร์ และวัสดุอุปกรณ์ต่างๆ  พร้อมหัวเชื้อจุลินทรีย์แก่ชุมชนด้วย

          ดร.กฤษณ์ พงษ์เทพิน  กล่าวว่า สำหรับองค์ความรู้ “การผลิตถ่านไบโอชาร์” และประโยชน์ต่อการลดโลกร้อน นั้นมีความสำคัญ ดังนี้ “ถ่านไบโอชาร์” หรือ “ถ่านชีวภาพ” ต้นไม้ที่เราปลูกใช้ ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ (CO2)  จากอากาศ (ก๊าซตัวนี้แหละที่ทำให้โลกร้อน) พอเราตัดต้นไม้ หรือมีเศษซากพืช เช่น ซังข้าว ข้าวโพด กิ่งไม้ ใบไม้  แทนที่จะปล่อยทิ้งไว้ให้เน่าเปื่อย หรือเอาไปเผาทิ้งจะเกิดการปล่อย กาซก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์  กลับสู่ชั้นบรรยากาศ การนำมาใช้ในกระบวนการผลิตถ่านไบโอชาร์ ช่วยให้ไม่ปล่อยก๊าซพิษนั้น ถ้าเราเผาเศษพืชกลางแจ้ง ก๊าซ CO2 และควันพิษ ฝุ่น PM2.5 ก็จะพุ่งกลับไปบนฟ้า ทำให้โลกร้อนขึ้น แต่ถ้าเราเอาเศษพืชเหล่านี้มาทำไบโอชาร์  ในเตาแบบพิเศษ (ที่เรียกว่า ไพโรไลซิส) มันจะเหมือนการ “กักขัง” ก๊าซคาร์บอนไว้ในเนื้อถ่าน ขังคาร์บอนไว้ในดินตลอดไป  ถ่านไบโอชาร์  มีโครงสร้างแข็งแรงมากมีรูพรุน  เมื่อเราเอาไปคลุกกับดินคาร์บอน  ที่ถูกขังไว้ในถ่านก็จะอยู่แบบนั้นไปอีกหลายร้อยปี ไม่ย่อยสลายกลับไปเป็นก๊าซบนฟ้าอีก ถือเป็นการ"ฝังคาร์บอน" ลงใต้ดินอย่างถาวรนั่นเอง

          นอกจากนั้น ไบโอชาร์ ยังเป็นเป็นประโยชน์ยิ่งสำหรับผืนดินของเราด้วย  ช่วยปรับสภาพดิน ดินร่วนซุย เก็บน้ำเก่ง เนื้อถ่านไบโอชาร์  จะมีรูพรุนเยอะมาก เหมือนเป็นที่อยู่อาศัย ของจุลินทรีย์  เหมือน "ฟองน้ำ" ที่ช่วยให้ดินร่วนซุย ไม่แน่นแข็ง และเก็บน้ำได้ดีขึ้นมาก ทำให้พืชทนแล้งได้ดี เป็นสารปรับปรุงดิน ลดปุ๋ย ลดต้นทุนเกษตรกร การมีรูพรุนของถ่านยังช่วยดูดแร่ธาตุอาหารพืช ดินดี พืชแข็งแรง เมื่อดินสมบูรณ์ รากพืชก็แข็งแรง ต้นไม้ก็โตไว ผลผลิตก็จะดีขึ้น ปัจจุบันเป็นที่นิยมนำมาใช้แพร่หลายและมีราคาสูงขึ้นในท้องตลาด  กิโลกรัมละประมาณ 50-100 บาท เป็นต้น  เป็นการสร้างอาชีพรายได้ชุมชนได้เป็นอย่างดี และชุมชนที่นี่มีป่าชุมชน  กว่า 2,307 ไร่ และเศษวัสดุทางการเกษตรด้วย จะมีขุมทรัพย์หรือวัตถุดิบที่เป็นของเสียและไม่ต้องซื้อหาที่มีมูลค่าจำนวนมากมหาศาลเลยทีเดียว  เปลี่ยนการเปลี่ยนขยะให้เป็นทองคำดำ  หรือ สินค้าเป็นถ่านหุงต้มที่ไร้ควันมีก๊าซก่อมลภาวะน้อยมาก และเป็นผลิตภัณฑ์ชุมชน สารปรับปรุงดินทางการเกษตรและแปรรูปได้หลายชนิด  ที่ช่วยทั้งเรื่องอาชีพรายได้ชุมชน ไปพร้อมๆ กันด้วยครับ!

          ดร.กฤษณ์ กล่าวว่า นี่เป็นอีกหนึ่งภารกิจ ของ GULF  ในการส่งเสริมความเข้มแข็งของชุมชน และเพื่อการอนุรักษ์ป่าชุมชนและสร้างเสริมเศรษฐกิจชุมชน และลดโลกร้อน   อย่างยั่งยืน ซึ่งจะมีการติดตามและส่งเสริมอย่างต่อเนื่องต่อไป ครับ

ทีมข่างเฉพาะกิจ / รายงาน