ระยอง - ก้าวหน้าสู่ปีที่ 3   Gulf MTP - ท่าเรือมาบตาพุด เฟส 3 ร่วมกับ กลุ่มประมงพื้นบ้าน ฟื้นฟูป่าชายเลน ( ด้วยนวัตกรรมจุลินทรีย์ชีวภาพ ) ประสบผลสำเร็จสูง อัตรารอดกว่า 90  เปอร์เซ็นต์  เติบโตแข็งแรงอย่างมาก

ผู้สื่อข่าว ได้ลงพื้นที่ติดตามความก้าวหน้า โครงการฟื้นฟูป่าชายเลน จังหวัดระยอง ของ บริษัท  กัลฟ์ เอ็มทีพี แอลเอ็นจี เทอร์มินอล จำกัด (Gulf MTP)  โครงการพัฒนาท่าเรืออุตสาหกรรมมาบตาพุด ระยะที่ 3 ( ประกอบด้วย สำนักงานท่าเรืออุตสาหกรรมมาบตาพุด (สทร ) บริษัท อิตาเลี่ยนไทยดีเวล๊อปเมนต์ จำกัด (มหาชน)(ITD)  และ บริษัท PMSC )  ร่วมกับ วิสาหกิจชุมชนกลุ่มประมงเรือเล็กหาดสุชาดา  เทศบาลตำบลเนินพระ อ.เมืองระยอง  จังหวัดระยอง ซึ่งโครงการฯมีนโยบาย การอนุรักษ์ฟื้นฟูสิ่งแวดล้อมและคุณภาพชีวิตชาวประมงพื้นบ้านระยอง ให้ความสำคัญแก่ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ที่สำคัญแห่งหนึ่งของเมืองระยอง คือ ผืนป่าชายเลน  บริเวณเทศบาลตำบลเนินพระฯ ซึ่งมีความเสื่อมโทรมและบริเวณโดยรอบล้มหายตายไปจำนวนมาก  จึงได้จัดโครงการในการปลูกป่าเพิ่มเติมและฟื้นฟูป่าชายเลนที่เสื่อมโทรม ดังกล่าวขึ้น เริ่มต้นในปี 2565

          สำหรับโครงการนี้  ไม่ได้เพียงแต่นำต้นกล้าไปปลูกเท่านั้น  แล้วปล่อยตามธรรมชาติเท่านั้น   โครงการฯ - บริษัท  Gulf MTP  โดย  ดร.กฤษณ์ พงษ์เทพิน และ นายศุภฤกษ์ โสภณราพงษ์  ฝ่ายชุมชนสัมพันธ์ฯ  ส่งเสริมความร่วมมือกับ “วิสาหกิจชุมชนกลุ่มประมงเรือเล็กหาดสุชาดา” นำโดย นายลำเพย  แว่วเสียง ประธานวิสาหกิจชุมชนกลุ่มประมงเรือเล็กหาดสุชาดา   และ เทศบาลตำบลเนินพระฯ นำโดย นายบุญธรรม ใยกล้า นายกเทศมนตรีฯ  โดยฐานแนวคิด กระบวนการทำงานบนองค์ความรู้เกี่ยวกับ  “นวัตกรรมจุลินทรีย์ที่มีประสิทธิภาพ (Effective Microorganism)”   การจัดการด้านฐานเศรษฐกิจชีวภาพ (Bio-Based Economy ) และ แนวคิดเศรษฐกิจหมุนเวียน ( Circular Economy) และ สร้างกลไกการทำงานร่วมมือกับชุมชน และองค์กรท้องถิ่น ในการดำเนินงานต่อเนื่อง

          เริ่มดำเนินงาน ปี 2565 โดยจัดอบรมให้ความรู้ ด้าน “นวัตกรรมจุลินทรีย์ที่มีประสิทธิภาพ” แก่สมาชิกกลุ่มวิสาหกิจกลุ่มประมงเรือเล็กหาดสุชาดา และ จัดตั้ง “ ศูนย์เรียนรู้และธนาคารจุลินทรีย์ “  หลังจากนั้นส่งเสริมชุมชนได้นำเศษปลาก้างปลามาผลิตเป็น ฮอล์โมนและปุ๋ยน้ำชีวภาพ ปุ๋ยหมัก และ จุลินทรีย์ก้อน (EM Ball ) ผลิตภัณฑ์ต่างๆ ใช้สามารถในการเกษตร ปศุสัตว์ และครัวเรือน ฯลฯ สิ่งสำคัญ คือ การผลิต ออล์โมนพืช  ปุ๋ยน้ำชีวภาพ ปุ๋ยหมัก และจุลินทรีย์ก้อน (EM Ball ) ใช้ในการปรับสภาพน้ำ สภาพดิน และใช้เสริมธาตุอาหารต้นกล้าที่ปลูกใหม่  บริเวณแปลงปลูกป่าชายเลนที่เสื่อมโทรม  ที่โครงการจะพื้นฟู จำนวน 3  จำนวน 3 แปลง

          โดย  แปลงที่ 1 ปลูกต้นกล้า เพิ่ม ประมาณ 1,000 ต้น (ปี 2565) โดยใช้จุลินทรีย์ฯ ในการปรับสภาพพื้นที่ น้ำ และดิน ก่อนประมาณ 1 เดือน และนำพนักงาน ชาวประมง เจ้าหน้าที่ฯ  เทศบาลตำบลเนินพระฯ ร่วมกันปลูกป่าชายเลน และจัดบทบาทหน้าที่ให้กลุ่มประมงพื้นบ้านหาดสุชาดา  ติดตามดูแลอย่างต่อเนื่อง ร่วมกับนักส่งเสริมจากบริษัท Gulf MTP ติดตามและใส่ปุ๋ย โยนจุลินทรีย์ก้อน - อีเอ็มบอล เป็นระยะๆ ทุก 3 - 4 เดือน / ปี   เริ่มต้นปลูกจากต้นกล้า  สูงประมาณ 20 – 35  หลังจากผ่านไป 1 ปี พบว่า มีอัตราการรอดสูงมาก กว่า  80-90 เปอร์เซ็นต์   มีอัตราเติบโตใบเขียว รากหงอกแข็งแรง สูงเฉลี่ย 80-120 เซ็นติเมตร เติบโตเร็วพอสมควรเลยทีเดียว  ต่อมาในปีที่ 2 -3 ปลูกเพิ่มอีกกว่า 2,000 ต้น รวมกว่า  3,000  ต้น

          ล่าสุด การติดตามผลปีที่  3 (ปี 2567)  พบว่า ต้นกล้าที่ปลูก อัตราการรอด กว่า 90 เปอร์เซ็นต์  เติบโตแข็งแรงสูงท่วมหัวแล้ว สูงกว่า 150-200 เซ็นติเมตร  มีการแตกแขนงรากที่แข็งแรงแทงลงสู่ดิน กิ่งก้านใบสมบูรณ์ ปัจจัยส่วนหนึ่งอันเป็นผลจากการใช้จุลินทรีย์ /ปุ๋ย ช่วยปรับสภาพน้ำความอุดมสมบูรณ์ของดิน การมีปุ๋ยเสริมการเติบโตมีธาตุอาหารมากกว่า การปลูกแล้วปล่อยตามธรรมชาติ และสำคัญอีกกลไก คือ มีชุมชนที่ทำหน้าที่ ติดตามดูแล คอยตัดหญ้าเป็นช่วงๆ ไม่ปล่อยให้หญ้าสูงเกินต้นกล้าที่ปลูกเพราะมันจะแย่งอาหาร  รวมทั้งกำจัดเถาวัลย์เปรียง  ซึ่งเป็นศัตรูพืชป่าชายเลนที่สำคัญตัวหนึ่ง  มันจะมามารัดต้นกล้า และดูดกินอาหารจากต้อนกล้าให้ตายลงไป  สิ่งเหล่านี้ประกอบกันโครงการนี้  จึงมีอัตราการตายน้อยและภาวการณ์เติบโตมากเป็นพิเศษ  หากเทียบกับการปลูกแล้วปล่อยตามธรรมชาติ  หรือไม่มีการติดตามดูแลอย่างต่อเนื่องจนต้นกล้าโตเพียงพอยินต้นต่อไป

          ผู้สื่อข่าว  ได้ลงพื้นที่ติดตามด้วย เป็นอีกหนึ่งโครงการฯ ที่น่าสนใจมาก ในกลไกการทำงานและฐานความรู้ที่นำมาใช้  โดยการส่งเสริมจาก บริษัท กัลฟ์ เอ็มทีพี แอลเอ็นจี เทอร์มินอล จำกัด (Gulf MTP)  โครงการพัฒนาท่าเรืออุตสาหกรรมมาบตาพุด ระยะที่ 3 กลไกความร่วมมือกับ กลุ่มประมงพื้นบ้าน และเทศบาลตำบลเนินพระฯ ดำเนินการมา เข้าปี ที่ 3 ก่อเกิดเป็นผลสำเร็จที่เป็นรูปธรรมในการฟื้นฟูป่าชายเลนได้อย่างมีประสิทธิภาพ  ต่างจากที่เคยคือการปลูกแล้วปล่อยให้เติบโตตามธรรมชาติ และผลที่เกิดขึ้น น่าจะก่อเกิดการเพิ่มพื้นที่ป่าชายเลน พื้นที่สีเขียว แหล่งเพาะพันธุ์สัตว์น้ำ ที่เคยอุดมสมบูรณ์ของเมืองระยอง ให้คงอยู่สมบูรณ์ขึ้นได้ต่อไปอย่างมีประสิทธิภาพ

          อีกหนึ่งโมเดลที่น่าทึ่ง ในการดูแลรักษาสิ่งแวดล้อมป่าชายเลน และระยะยาวยังมีกลไกภาคท้องถิ่นและชุมชน ในการดูแลรักษาอย่างต่อเนื่องต่อไป ตามแนวทางการพัฒนาที่ชุมชนเป็นฐานในการพัฒนา (Community Based development ) และยังสร้างให้ชุมชนชาวประมง  มีอาชีพเสริมผลิตภัณฑ์ชุมชนสร้างรายได้  แก่ชุมชนด้วยจนถึงปัจจุบัน เป็นตัวอย่างที่ดีของ CSR  ภาคธุรกิจที่นำความรู้และกระบวนการ จัดการร่วมกับชุมชนได้อย่างมีประสิทธิภาพ จะเป็นพื้นฐานแนวทางในการพัฒนาเศรษฐกิจชุมชน และสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืนต่อไป (Sustainable development )

ทีมข่าวเฉพาะกิจระยอง / รายงาน